Lễ trao giải “Cánh diều Vàng” 2024 đã được tổ chức tối 10/9 tại Nhà hát Đó (TP Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa). Nhìn vào danh sách những tác phẩm được giải cao nhất và sự tôn vinh cho các cá nhân ở các hạng mục có thể thấy dòng phim về gia đình – tình thân với tác dụng “chữa lành” đang chiếm ưu thế và tạo được dấu ấn đậm nét.
1.”Cánh diều Vàng” – giải thưởng thường niên của Hội Điện ảnh Việt Nam luôn nhận được sự quan tâm của đông đảo công chúng cũng như người làm nghề bởi không chỉ có ý nghĩa tổng kết, đánh giá bức tranh điện ảnh trong một năm qua, tôn vinh những tài năng sáng tạo mà còn cho thấy những xu hướng mà các nhà làm phim đang hướng đến. Năm nay, với chủ đề “Đam mê tỏa sáng”, cùng với những đổi mới trong cách tổ chức, tôn vinh trang trọng những nghệ sĩ có đóng góp lớn cho ngành điện ảnh, “Cánh diều vàng” mang đến nhiều hy vọng cho những người yêu nghệ thuật thứ 7.
Sau hơn 20 năm với không ít thời gian khó khăn, “Cánh diều vàng” trở thành một dấu mốc quan trọng, đánh dấu những bước tiến mới của điện ảnh Việt. Mùa giải 2024 được đánh giá là “được mùa” với sự tham gia của 163 tác phẩm. Trong đó, có 18 phim điện ảnh, 18 phim truyền hình, 41 phim tài liệu, 18 phim khoa học, 14 phim hoạt hình, 50 phim ngắn và 4 công trình nghiên cứu lý luận phê bình.
Như phát biểu của Chủ tịch Hội Điện ảnh Việt Nam Đỗ Lệnh Hùng Tú, đây là năm thứ 3 “Cánh diều vàng” bay trên bầu trời thành phố Nha Trang, mang theo khát vọng để nơi đây trở thành thành phố điện ảnh. Sự kiện không chỉ là một lễ hội điện ảnh cho công chúng và những người làm nghề mà còn khẳng định Nha Trang – Khánh Hòa là một trong những điểm đến văn hóa – du lịch hấp dẫn.
Chung cuộc, giải “Cánh diều Vàng” dành cho phim truyện điện ảnh xuất sắc thuộc về phim “Mai” (đạo diễn Huỳnh Trấn Thành). Diễn viên nam/nữ vai chính xuất sắc phim truyện điện ảnh thuộc về NSƯT Quyền Linh (Hai Muối) và Phương Anh Đào (Mai). Phim truyền hình xuất sắc thuộc về “Gặp em ngày nắng”. Nam/nữ diễn viên truyền hình xuất sắc là Duy Hưng (Người một nhà) và Thanh Hương (Cuộc đời vẫn đẹp sao). Phim Khoa học xuất sắc thuộc về “Vì sao Sơn Đoòng”.
Phim Tài liệu xuất sắc trao cho “Linh ảnh”. Giải công trình nghiên cứu lý luận, phê bình điện ảnh: “Điện ảnh như là thủ pháp” và “Bụi vàng lấp lánh”. Hạng mục phim ngắn, cánh diều vàng thuộc về “Đàn cá gỗ”. Bên cạnh đó, Ban tổ chức cũng trao các tác phẩm, đạo diễn, quay phim, diễn viên đạt giải Cánh diều bạc, giải cá nhân cho các thành phần trong đoàn làm phim như đạo diễn, quay phim họa sĩ, biên kịch… Năm nay cũng là năm đầu tiên “Cánh diều vàng” có thêm hạng mục Nam – Nữ diễn viên điện ảnh/ truyền hình được khán giả yêu thích nhất bình chọn trên nền tảng TikTok.
2. Ở bất kỳ liên hoan phim hay giải thưởng điện ảnh nào thì hạng mục phim truyện điện ảnh, truyền hình luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt hơn cả. Cánh diều vàng 2024 được đánh giá là số lượng tác phẩm tham gia ngày càng tăng, chất lượng ngày càng được nâng cao. Trong đó, ở hạng mục phim truyện điện ảnh có sự tham gia của nhiều thể loại: Phim tâm lý, hài, kinh dị, phim nhà nước, tư nhân, độc lập… Trong đó, phim tư nhân vẫn chiếm ưu thế vượt trội.
Tuy nhiên, một điều đáng mừng là năm nay, còn có đại diện của dòng phim độc lập là “Cu li không bao giờ khóc” (đạo diễn Phạm Ngọc Lân), “Bà già đi bụi” (đạo diễn Trần Chí Thành), bên cạnh 2 tác phẩm điện ảnh do Nhà nước đặt hàng là “Đào, phở và piano”, “Hồng Hà nữ sĩ”. Có những phim đã ra rạp từ khá lâu như “Mai” và có phim chỉ ra mắt khán giả ngót nghét vài ngày như “Hai Muối”. Cuối cùng, bộ phim “Mai” đã vượt qua không ít đối thủ “ngang tài ngang sức” để “đại thắng” với giải Cánh diều vàng, Nữ diễn viên chính xuất sắc, Biên kịch xuất sắc và Thiết kế mỹ thuật xuất sắc.
Ra mắt từ đầu năm 2023, “Mai” sở hữu điểm cộng là đang ở vị trí tác phẩm có doanh thu lớn nhất từ trước đến nay (hơn 500 tỷ đồng). Nhưng việc “Mai” vinh danh ở ngôi vị cao nhất là hoàn toàn xứng đáng. Bộ phim xoay quanh cuộc sống của nữ chính tên Mai là một nhân viên massage gần 40 tuổi, tình cờ gặp chàng trai kém tuổi là Dương sinh ra trong một gia đình giàu có. Giữa họ nảy sinh tình cảm, nhưng vì tự ti, Mai không đủ dũng cảm đón nhận tình cảm của chàng trai kém tuổi. Nhưng dù cuộc sống nhiều biến cố nhưng Mai vẫn luôn lạc quan, sống thẳng thắn, tử tế và đầy hy vọng.
Là bộ phim ra rạp muộn nhất (2/9), bộ phim “Hai Muối” (đạo diễn Vũ Thành Vinh) khai thác cuộc sống vất vả của các diêm dân. Trong đó Quyền Linh vào vai Hai Muối, một người cha tần tảo nuôi con gái ăn học. Giữa hai cha con nảy sinh nhiều mâu thuẫn khi người con lên thành phố học đại học mang theo khát vọng thoát nghèo. Quyền Linh khá tròn vai khi thể hiện hình ảnh một người cha một nắng hai sương sẵn sàng hy sinh đời mình để cho con có tương lai tốt đẹp hơn. Bộ phim cũng nhận về một loạt giải thưởng quan trọng: Phim truyện điện ảnh đầu tay xuất sắc, Nam diễn viên chính xuất sắc (NSƯT Quyền Linh), Nữ diễn viên phụ xuất sắc (NSND Hồng Vân)…
Mảng phim truyền hình năm nay được đánh giá là đa sắc, nhiều phim ấn tượng khiến ban giám khảo không khỏi “đau đầu”. Và, những giải thưởng cho thể loại phim này tại Cánh diều 2024 đã cho thấy đề tài về gia đình, giá trị nhân văn đã được tôn vinh khi “Cuộc đời vẫn đẹp sao”, “Người một nhà”, “Gặp em ngày nắng”… đều chiến thắng ở những hạng mục quan trọng.
Trong đó, bộ phim “Gặp em ngày nắng” vinh danh ở ngôi vị cao nhất. Ngoài ra còn được nhận những giải thưởng cá nhân dành cho Biên kịch/ Đạo diễn xuất sắc nhất. Đây là bộ phim kể về Phương một cô gái miền núi lập nghiệp ở thành phố. Để có khoản tiền trợ giúp bố mẹ sửa nhà, Phương không quản ngại làm bất cứ việc gì để có thêm thu nhập. Ngoài câu chuyện nỗ lực vươn lên trong cuộc sống của những người trẻ, có vấp váp, có sai lầm… phim phản ánh sâu sắc những giá trị của tình thân, tình bạn, tình yêu và điều cuối cùng họ hướng đến là những giá trị tốt đẹp trong cuộc sống.
Sở hữu giải thưởng “Cánh diều bạc” cùng một loạt danh hiệu dành cho cá nhân như: Diễn viên truyền hình xuất sắc nhất cho Thanh Hương (vai Luyến), “Nam/ Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất” cho Tô Dũng và NSƯT Thanh Quý, đã ghi nhận những dấu ấn sáng tạo ở bộ phim “Cuộc đời vẫn đẹp sao”. Bộ phim khai thác những mảnh đời vất vả mưu sinh ở khu chợ đầu mối nơi thành phố. Mỗi người một hoàn cảnh, một bi kịch nhưng đều có chung sự nghèo khó. Nhưng trên cả những nhọc nhằn ấy, giữa họ lối sống tử tế, là tình người, tình yêu và không ngừng nuôi dưỡng khát vọng vươn tới một cuộc sống tốt đẹp hơn.
Tương tự, diễn viên Duy Hưng cũng tỏa sáng với danh hiệu Nam diễn viên truyền hình xuất sắc nhất cho vai Trí trong “Người một nhà”. Bộ phim là câu chuyện cảm động về tình anh em giữa Trí và Tuệ. Dù hai người với hai tính cách, cuộc sống khác nhau nhưng trong bất cứ hoàn cảnh nào họ không ngừng nghĩ về nhau, lo cho nhau, thậm chí sẵn sàng hy sinh cho nhau…
Một điểm đặc biệt nữa, ở hạng mục Phim tài liệu xuất sắc vinh danh bộ phim “Linh ảnh” (đạo diễn Nguyễn Quang Quyết, Điện ảnh QĐND). Bộ phim mang đến những câu chuyện xúc động về một nhóm bạn trẻ miệt mài phục chế ảnh các liệt sĩ, các mẹ Việt Nam anh hùng… và trao tặng gia đình ở khắp các vùng miền đất nước. Họ mang đến hình ảnh những người trẻ luôn trân trọng, nâng niu lịch sử vẻ vang của cha anh và có những hành động tha thiết từ trái tim để tri ân những người đã anh dũng hy sinh vì Tổ quốc…
Có thể thấy, những bộ phim được vinh danh hay nhận được các giải thưởng quan trọng tại “Cánh diều vàng” 2024 đều mang đến thông điệp nhân văn về tình người, lan tỏa những giá trị tốt đẹp. Điều này cũng phản ánh xu thế của nhiều tác phẩm điện ảnh thời gian gần đây. Đặc biệt, sau giai đoạn dịch bệnh COVID – 19, thay vì chọn đề tài giật gân, câu khách thì nhiều nhà làm phim đã đi sâu vào khai thác giá trị của gia đình, tình thân, tôn vinh những giá trị chân thực cốt lõi của cuộc sống.
Dư âm để lại sau khi xem những bộ phim này là tinh thần lạc quan, hướng đến những điều tốt đẹp hơn. Điều này vô cùng ý nghĩa khi “Cánh diều vàng” được trao trong hoàn cảnh không ít người dân ở các tỉnh phía Bắc vừa trải qua những đau thương mất mát do cơn bão lịch sử mang đến. Hy vọng rằng những giá trị nhân văn từ tác phẩm nghệ thuật sẽ đi vào cuộc sống, trở thành động lực để có thêm nhiều điều tốt đẹp với cuộc sống nhân dân.
