Hình thức trừ điểm trên giấy phép lái xe đã được áp dụng từ lâu ở nhiều nước trên thế giới, theo những cách khác nhau.
Mỹ
Mỗi bang của nước Mỹ áp dụng cách tính điểm bằng lái và trừ điểm khác nhau, để từ đó treo bằng lái theo thời hạn hoặc tước bằng lái vĩnh viễn. Bên cạnh việc trừ điểm bằng lái, cơ quan chức năng còn áp dụng một số hình thức xử phạt khác, như phạt tiền, phạt tù, lao động công ích…
Ví dụ, theo quy định của bang Arizona, người vi phạm bị trừ 8 điểm trong 12 tháng sẽ bị treo bằng lái hoặc buộc phải tham gia khóa học kỹ năng sinh tồn khi tham gia giao thông. Nếu bị trừ 24 điểm trở lên trong vòng 36 tháng, người vi phạm sẽ bị treo bằng 12 tháng.
Tại nhiều bang của nước Mỹ, không nộp phạt vi phạm giao thông cũng có thể dẫn tới việc bị treo bằng lái (Ảnh minh họa: Getty).
Trong khi đó, tại bang California, hành vi không tuân theo hiệu lệnh của CSGT bị phạt 1 điểm, vượt quá tốc độ cho phép bị phạt một điểm, sử dụng rượu hoặc chất kích thích khi lái xe bị trừ 2 điểm… Người vi phạm bị trừ quá 4 điểm trong 12 tháng, 6 điểm trong 24 tháng, hoặc 8 điểm trong 36 tháng sẽ bị treo bằng lái.
Ngoài ra, nhiều bang ở Mỹ liên kết hệ thống tính điểm bằng lái với hệ thống bảo hiểm. Người vi phạm luật giao thông bị trừ càng nhiều điểm càng phải đóng mức phí bảo hiểm cao.
Châu Âu
Các nước châu Âu như Anh, Đan Mạch, Đức, Hy Lạp, Ireland, Italy, Pháp, và Tây Ban Nha đều áp dụng hình thức trừ điểm trên bằng giấy phép lái xe, và người vi phạm bị trừ đến một số điểm nhất định sẽ bị treo bằng lái trong thời hạn nhất định, hoặc thậm chí tịch thu bằng lái vĩnh viễn.
Ngoài việc trừ điểm bằng lái, gần như tất cả các nước châu Âu đều áp dụng những hình phạt rất nặng đối với hành vi lái xe sau khi sử dụng đồ uống có cồn hoặc chất kích thích, hoặc vi phạm luật giao thông nghiêm trọng.
Ví dụ, Anh tính điểm bằng lái theo thang 12 điểm. Tài xế sẽ bị cấm lái xe nếu có án vi phạm luật giao thông nghiêm trọng, hoặc bị trừ 12 điểm trong vòng 3 năm. Điểm trừ sẽ được lưu trên bằng lái trong 4-11 năm, tùy loại vi phạm. Lái mới sẽ bị treo hoặc tước bằng nếu mất từ 6 điểm trở lên trong vòng 2 năm kể từ khi có bằng lái.
Tại Anh, nếu bị cấm lái xe từ 56 ngày trở lên, tài xế sẽ phải thi lại bằng lái (Ảnh minh họa: Getty).
Trong khi đó tại Đức, nếu bị trừ 8 điểm trên bằng lái, tài xế sẽ bị tước bằng. Để có thể lấy lại bằng, tài xế phải trải qua các bài kiểm tra khắt khe về cả sức khỏe tinh thần và thể chất, cũng như kỹ năng lái xe.
Bên cạnh việc trừ điểm bằng lái, Đức áp dụng hình thức cấm lái xe có thời hạn tùy theo mức độ vi phạm. Ví dụ, nếu lái xe quá tốc độ từ 26km/h đến 30km/h trên đường cao tốc, tài xế sẽ bị phạt tiền, trừ 1 điểm trên bằng lái và cấm lái xe trong 1 tháng.
Italy lại áp dụng thang điểm 20 cho bằng lái và có cả hình thức cộng điểm bên cạnh trừ điểm. Nếu không vi phạm luật giao thông trong 2 năm liên tiếp thì tài xế được cộng thêm 2 điểm. Mỗi người được tích lũy tối đa 30 điểm trên bằng lái.
Tùy quy định của từng bang, việc bị trừ hết 20 điểm trong một năm sẽ khiến tài xế bị tước bằng lái trong 2 năm.
Nếu 20 điểm bị trừ trong khoảng thời gian dưới 2 năm, tài xế sẽ bị treo bằng trong một năm. Nếu bị trừ 20 điểm trong vòng hơn 2 năm, tài xế sẽ bị cấm lái xe trong 6 tháng.
Với những lỗi nặng như lái xe với nồng độ cồn quá mức cho phép, hoặc lái xe quá tốc độ từ 40km/h trở lên, tài xế sẽ bị thu bằng tức thì.
Trung Quốc
Trung Quốc cũng áp dụng thang điểm 12 cho bằng lái xe và sẽ làm mới vào ngày 1/1 hằng năm. Lỗi vượt đèn đỏ bị trừ 6 điểm, quá tốc độ hơn 50% bị trừ hết 12 điểm trong một lần, lái xe có biển số bị che, làm mờ hoặc rách cũng bị trừ hết 12 điểm.
Nếu người vi phạm mất 12 điểm trong 12 tháng thì bị treo bằng.
Ở Trung Quốc, tài xế sẽ bị trừ hết 12 điểm trong một lần nếu lái xe trong tình trạng say xỉn (Ảnh minh họa: IDA Office).
Để lấy lại bằng lái, tài xế phải tham gia khóa học kéo dài 2 tuần ở một trung tâm đào tạo, nộp phạt, và thi đậu kỳ sát hạch đặc biệt; nếu không đậu sẽ phải thi lại. Nếu tài xế không tham gia khóa học này hoặc không thi, bằng lái sẽ bị hủy bỏ.
Nếu tài xế bị trừ từ 12 điểm trở lên trong một năm, hoặc 24 điểm trở lên thì sẽ phải vượt qua kỳ sát hạch kỹ năng lái xe.
Trong năm đầu tiên có bằng lái, nếu tài xế bị trừ hết 12 điểm thì sẽ bị cấm lái xe trong một năm.
